Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Dictamnus albus & Gladiolus x byzantinus

fotò
fotò
Ditame-blanc

Dictamnus albus

Rutaceae

Àutri noum : Freissinello, Ditam-blanc, Frassinello, Dictan.

Noms en français : Fraxinelle, Dictame blanc.

Descripcioun :
Lou ditame-blanc o freissinello, planto pulèu raro, trachis dins li blachiero e li faio souvènt dins li coumbo umido. Se recounèis eisa à la flourido emé si poulìdi flour roso veinado de poupro, en grapo, e qu'embaumon. Lis estamino soun loungarudo e virado devers l'aut. Li fueio dounon d'èr à li dóu frais, d'aqui soun segound noum. Lou fru es un boursèu di 5 partido.

Usanço :
Èro gaubejado à l'Age-Mejan que sarié vertuouso contro mant'uno malautié ; de vèire. Sarié bono pèr lucha contro d'ùni proublèmo de nèrvi (mau-de-la-terro o epilepsìo), faire veni li règlo e contro lis espaime de vèntre. Se dis peréu qu'èi sudourifico.

Port : Erbo
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Dictamnus
Famiho : Rutaceae



Coulour de la flour : Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 3 à 5 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Vo
Remarco : Meno aparado
Mai à juliet

Liò : Blachiero - Óuriero de bos - Founs de coumbo
Estànci : Subremediterran
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Dictamnus albus L., 1753

fotò
fotò
Coutèu(-de-Bizànci)

Gladiolus x byzantinus

Iridaceae

Àutri noum : Coutelas, Coutelo, Glaujòu, Glai, Coutelet.

Nom en français : Glaïeul de Byzance.

Descripcioun :
Lou coutèu-de-Bizànci duerb à la primo si poulìdi flour dins li prado e ermas secarous de Prouvènço pas trop liuen de la mar. Es un bastard naturau entre Gladiolus italicus e Gladiolus dubius. A li coulour dóu premié e un pau la larjour dóu segound. D'efèt li tepalo d'en aut sus li coustat soun pu larg que li dóu coutèu d'Itàli. Peréu lis antèro soun pu courteto (fotò) e li grano un pau alado, mai pas tant que pèr Gladiolus dubius.

Usanço :
Li coutèu coume la maje part dis Iridaceae soun empouisounant.

Port : Erbo
Taio : 0,6 à 1,5 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Gladiolus
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Mars à mai

Liò : Prado - Ermas - Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Gladiolus x byzantinus Mill., 1768 (= Gladiolus communis subsp. byzantinus (Mill.) Douin, 1931 )

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
RR
R
R
ges
R
ges

Dictamnus albus & Gladiolus x byzantinus

R
ges
R
R
ges
R
R
R

Coumpara Ditame-blanc emé uno autro planto

fotò

Coumpara Coutèu(-de-Bizànci) emé uno autro planto

fotò